Gösteri deneylerinde kullanabileceğiniz ve de çok şaşırtıcı bir deney daha sizlere. Aşağıda verilen kimyasal maddeler birlikte karıştırılır ve üzerlerine bir damla su akıtılırsa yaklaşık 1 saniye sonra; önce bir kabarcıklı gaz çıkışı ve duman, hemen ardından da mavimsi yeşil renkte bir alev oluşur. Bu karışımdan alınacak küçük bir miktar tozun üzerine avucunuzda gizlediğiniz birkaç damla su ile sizi izleyenlere “hokus pokus” numarası ile ateş yakabilirsiniz. İşte formül:
Amonyum nitrat………..%28
Amonyum klorür……….%3
Çinko tozu ……………….%69
Formülde yazılan miktarlarda amonyum nitrat ve amonyum klorür birlikte iyice öğütülüp toz haline getirilir.Daha sonra bu karışıma çinko tozu katılıp bir plastik veya tahta kaşıkla karıştırılır. Bundan sonra karışım neme ve suya karşı çok duyarlı olduğundan bu karışımı kullanıncaya kadar nemden ve sudan uzak tutmak gerekir. Yinede havanın nemi ile kendiliğinden reaksiyon olacağından her zaman kullanılmadan önce yapılması tavsiye edilir.
Tabii birde bu kimyasal olayın mekanizması var ki oda şu;
Karışıma damlatılan bir iki damla su karışımda sadece katalizör olarak bulunan amonyum klorür’ü iyonlarına ayırır. Oluşan klorür iyonları ortamın ısınmasına neden olur.Bu ısıda amonyum nitratın bozunmasına neden olur.
NH4NO3 ——ısı——–N2+1/2O2+2H2O
Çinko oldukça aktif bir metal olduğundan burada oluşan su buharından etkilenerek hidrojen açığa çıkarır;
2Zn+ 2H2O ————- 2ZnO+2H2
Oluşan hidrojen gazı da havada yanarak tekrar su oluşturur;
2H2+ O2 ————-2H2O
Bu reaksiyonlarda arta kalan amonyum nitratın bozunmasından oluşan 1/2O2 gazı da;
Zn+1/2O2 ————–ZnO reaksiyonu uyarınca tekrar bir mol çinko oksit oluşturur.
Tüm bu reaksiyonlar toplandığında reaksiyonun genel formülü şu şekilde ifade edilir:
3Zn+ NH4NO3+ O2(hava)——————– 3ZnO+2H2O+N2
İşte çinko tozunun ısıtıldığında mavimsi yeşil bir alevle yanmasının mekanizması bu şekilde olmakta ve yanma sonucunda da lifler halindeki çinko oksiti oluşturmaktadır.
