Close Menu
  • Anasayfa
  • Kozmetik
  • Laboratuvar
  • Okul
    • Ders Konuları
    • Ders Dokümanları
  • Test
  • Hayatın İçinden
    • Öneri
    • Bilim
      • Araştırma
      • Haberler
      • Kimya Tarihi
      • Yeşil Kimya
Fırından Yeni Çıktı!

Yenilebilir Su Topu Nasıl Yapılır?

Bilimsel Yöntem Nedir? Adım Adım Bilimsel Araştırma Süreci

Kanıta Dayalı Araştırmalarda Etkili Soru Oluşturma Yöntemi [PICO]

Literatür Tarama Zorluklarına Karşı Etkili Çözüm Yolları

Literatür Tarama Zorlukları

Akademik ve Teknik Dünyada “White Paper”ın Rolü

Facebook X (Twitter) Instagram YouTube WhatsApp
Okudunuz mu ?
  • Yenilebilir Su Topu Nasıl Yapılır?
  • Bilimsel Yöntem Nedir? Adım Adım Bilimsel Araştırma Süreci
  • Kanıta Dayalı Araştırmalarda Etkili Soru Oluşturma Yöntemi [PICO]
  • Literatür Tarama Zorluklarına Karşı Etkili Çözüm Yolları
  • Literatür Tarama Zorlukları
  • Akademik ve Teknik Dünyada “White Paper”ın Rolü
  • Yağmur Suyu Temiz ve İçilebilir mi?
  • [Paraben] Kozmetikteki Gizli Kimyasalın Gerçek Yüzü
Facebook X (Twitter) YouTube WhatsApp Telegram
KimyacaKimyaca
İletişim
  • Blog
    1. Quiz
    2. Öneri
    3. Ders Dokümanları
    4. Yeşil Kimya
    Öne Çıkan

    Evdeki Malzemelerin pH Değerleri

    Yazar Abdulhamit Aydın26 Ekim 2015
    Son

    Yağmur Suyu Temiz ve İçilebilir mi?

    Gıda Koruyucularının Kimyası [BHT ve BHA]

    Giysiler Neden Kırışıyor ?

  • Araştırma
    • Haberler
    • Kimya Tarihi
  • Kozmetik
  • Laboratuvar
  • Hayatın İçinden
  • Ders Konuları
  • Bilim
KimyacaKimyaca
Buradasınız:Anasayfa»Okul»Ders Konuları»Kimyager Ayşe’nin Verimle İmtihanı
Ders Konuları

Kimyager Ayşe’nin Verimle İmtihanı

Yücel GiderYazar Yücel Gider18 Kasım 20141762 Dk Okuma

Kimyasal madde üretimi yapan fabrikalarda kimyagerlerin ve kimya mühendislerinin en önemli işlemlerinden biri, reaksiyona giren maddelerin tamamen ürüne dönüşmesini sağlamaktır. Bu amaçlar onlar sürekli araştırma yapmakta ve yeni yöntemler geliştirmektedir. Ancak her reaksiyonda girenlerin ürüne dönüşümü tam sağlanamamaktadır.

Bunun çok farklı nedenleri vardır. Aşağıda buna örnek olarak verilebilecek bir kurgu hazırlanmıştır.

Örnek olay

Ayşe, kimyasal madde üretimi yapan bir fabrikada kimyager olarak çalışmaktadır. Ayşe’den ısıtma suyu sistemlerinden çözünmüş oksijenin uzaklaştırılmasında ve pestisitlerin üretiminde kullanılan N2H4 (hidrazin) üretmesi istenmiştir. Ayşe, yaptığı araştırma sonunda Rasching yöntemine göre Cl2, NaOH ve NH3’tan N2H4 üretildiğini bulmuştur. Rasching yönteminde, aşağıdaki üç basamak vardır.

adsiz

Ayşe, yukarıdaki tepkimelere dayalı olarak fabrikada N2H4 üretimine başlamış ancak yan ürün olarak N2 ve NH4Cl de elde ettiğini görmüştür. Bu maddelerin nasıl oluştuğunu merak eden Ayşe, yaptığı çalışmalar sonunda bir ara ürün olan NH2Cl’in, N2H4’in ile reaksiyona girdiğini ve reaksiyonun Rasching yönteminin üçüncü basamağı ile yarıştığını saptamıştır.

adsiz1

Yan tepkimeden kaynaklanan ürünlerin oluşmasını engelleyemeyen Ayşe, damıtma, kristallendirme gibi saflaştırma yöntemlerinden yararlanmış ve N2H4’i % 98 saflıkta elde etmiştir. Tüm bu işlemler sonunda işin maliyetini belirleyebilmek için verim hesabı yapan Ayşe, N2H4’in % 60 verimle üretilebildiğini bulmuştur.

Teorik bilgi

Kimyasal reaksiyonlarda ne kadar ürün oluşacağını önceden kestirebilmek önemlidir. Bunun için reaksiyon denkleminden yararlanılarak hesaplama yapılabilir. Bir kimyasal tepkimede oluşan ürünün hesaplanan miktarı, tepkimenin kuramsal (teorik) verimi olarak adlandırılır.

Günlük yaşam uygulamalarında reaksiyonlar için teorik olarak hesaplanan ürün miktarı ile gerçekte elde edilen ürün miktarı genellikle aynı değildir. Bunun için yüzde verim tanımlanmıştır. Yüzde verim aşağıdaki eşitlik kullanılarak hesaplanır.

verim

Kimyasal reaksiyonlara dayalı üretimlerde % 100 verim elde edememenin pek çok nedeni vardır. Bunlardan ilki yukarıdaki örnekte Rasching yönteminde de vurgulandığı gibi aynı koşullarda iki reaksiyonun birbiriyle yarışmasıdır. Yarışmalı reaksiyonlara osilasyonlu reaksiyon denir. Osilasyonlu reaksiyonların en bilineni Briggs – Rauscher reaksiyonudur. Eğer yarışmalı reaksiyonlar olursa reaktantlar farklı ürünlere dönüşür yani gerçek verim düşük çıkar.

Verimin az olmasının diğer bir nedeni, reaksiyonun % 100 tamamlanmaması yani denge reaksiyonu olmasıdır. Denge reaksiyonlarında reaktantların hepsi ürüne dönüşmez. Dolayısıyla ürün verimi % 100’den düşük olacaktır.

Kimyasal reaksiyonlarda verimin düşük çıkmasının başka bir nedeni ise saflaştırma işlemlerinde madde kaybının olmasıdır. Örneğin Rasching yöntemiyle hidrazin üretimi yapılırken oluşan hidrazin yanında NH4Cl, NaCl, NaOH bulunabilmektedir. Hidrazinin bu maddelerden ayrılabilmesi için kristallendirme, buharlaştırma, süzme gibi saflaştırma yöntemleri kullanılır. Her bir saflaştırma işleminde bir miktar hidrazin kaybolabilir. Dolayısıyla verim düşmüş olur.

Sizce faydalı mıydı?

Değerlendirme: 2.2 / 5. Oylayan: 9

kimyasal kurgu Rasching yöntemi yüzde verim
Paylaşmaya Değer! Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Email Telegram WhatsApp Copy Link
Önceki YazıKimyacılardan sera gazlarını bağlayabilen gözenekli moleküller
Sonraki Yazı Sabunun ‘Kirli’ Yüzü
Avatar photo
Yücel Gider
  • Website

İstanbul Üniversitesi FBE Fiziksel Kimya Anabilim Dalı Yüksek Lisans Öğrencisi

Benzer Yazılar

Kimyasal Terimler Sözlüğü

9 Mayıs 2020

Şekerin Suda Çözünmesi [Kimyasal mı Fiziksel mi?]

5 Mayıs 2020

Tuzun Suda Çözünmesi [Kimyasal mı Fiziksel mi?]

5 Mayıs 2020
1 Yorum Görüntüle

1 Yorum

  1. dilan gezer Tarih 13 Ocak 2017 08:42

    reaksiyon bitiminde ölçülen serbest asit değeri ile reaksiyon yüzde verimi arasında bir bağıntı varmıdır ?

    Yanıtla
Bir Yorum Yaz İptal Et

En Yeniler

Yenilebilir Su Topu Nasıl Yapılır?

28 Nisan 202522 Görüntüleme

Bilimsel Yöntem Nedir? Adım Adım Bilimsel Araştırma Süreci

18 Nisan 202515 Görüntüleme

Kanıta Dayalı Araştırmalarda Etkili Soru Oluşturma Yöntemi [PICO]

18 Nisan 202512 Görüntüleme

Literatür Tarama Zorluklarına Karşı Etkili Çözüm Yolları

18 Nisan 20258 Görüntüleme

Literatür Tarama Zorlukları

18 Nisan 20256 Görüntüleme

Akademik ve Teknik Dünyada “White Paper”ın Rolü

11 Nisan 202513 Görüntüleme
Stay In Touch
  • Facebook
  • YouTube
  • WhatsApp
  • Twitter
  • Instagram
  • Telegram
Son Yorumlar

Transcendence – Evrim [Film]

Yazar Devran Uysal20 Kasım 2014

107 Kimya Öyküsü [Kitap]

Yazar Oğuzhan Eker11 Ocak 2013

E-Bülten Abonelik

Kimya sektörü ile ilgili gelişmelerden, tekniklerden ve yeniliklerden haberdar olmak için e-bültene abone olun.

HAKKIMIZDA

Atomdan evrene kadar kimya biliminin bulunduğu her alana dokunmaya, anlamaya ve anlatmaya çalışıyoruz.

Mail: bilgi@kimyaca.com

Telegram: @kimyacan

Most Popular

Otomobil Cam Suyu Nasıl Yapılır?

9 Nisan 20142.429 Görüntüleme

Kimya Geyikleri

26 Mart 20142.183 Görüntüleme

Sabun Nasıl Yapılır ?

11 Mayıs 20201.541 Görüntüleme

E-Bülten Abonelik

Kimya sektörü ile ilgili gelişmelerden, tekniklerden ve yeniliklerden haberdar olmak için e-bültene abone olun.

© 2025 Kimyaca. Bütün Hakları Saklıdır.
  • Çerez Politikası
  • Feragatname
  • Gizlilik Politikası
  • Telif Hakkı Politikası
  • Hakkımızda
  • İletişim

Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.