Bombardıman böceğinin diğer böceklerden ayıran önemli bir özelliği vardır. Bu özelliğin nedeni hayvanın vücudunda oldukça karmaşık bir “kimyasal silah”a sahip olmasıdır. Üstelik bu kimyasal silah başka hiçbir hayvanda bulunmayan özellikte bir silahtır. Böcek kendisini yemeye hazırlanan bir düşmanı tarafından tehdit edildiğinde, vücudunun arka kısmında yer alan bir borudan, düşmanına doğru kaynar sıcaklıkta ve tahriş edici bir kimyasal sıvı fışkırtır. Bu sıvıyla haşlanan düşman, zarar görerek böceği bırakır ve bombardıman böceği bu şekilde kurtulmuş olur.
Peki, Bu Kimyasal Silah Nasıl Çalışır?
[dropcap]H[/dropcap]ayvanın vücudunda bu silahı çalıştırmak için çok parçalı bir sistemi vardır. Böceğin fışkırttığı kaynar sıvı, hidrojen peroksit ve hidrokinon karışımlarından oluşur. Böceğin karnında bu iki kimyasal, farklı bezlerde salgılanırlar. Daha sonra bu kimyasallar bir odacıkta toplanarak karıştırılır. Normalde hidrojen peroksit ve hidrokinon karışımı karıştırıldığında herhangi bir reaksiyon gerçekleşmez.
Peki nasıl oluyor da bombardıman böceği bu karışımı yüksek sıcaklıkta fışkırtarak düşmanının haşlamasını sağlıyor?
Bunun sırrı ise şurada gizlidir. Bu iki karışımın biriktiği odacığa, insan kalbindeki kapakçıklı kas sistemi gibi bir sistemle başka bir odacık bağlıdır. Böcek silahını ateşlemeye karar verdiği anda, karışım bu odaya geçer ve böcek, hücrelerinde katalaz ve peroksidaz enzimlerini salgılamaya başlar. Bunun sonucunda zincirleme bir reaksiyon başlar. Katalaz ve peroksidaz enzimleri hidrojen peroksidi su ve oksijene ayrıştırır. Oksijen ise hidrokinonla reaksiyona girerek daha fazla su oluşturur. Bu arada hidrokinon oksidasyona uğrayarak benzokinona dönüşür. Bu reaksiyonlar sırasında oldukça fazla ısı açığa çıkar(yaklaşık olarak 100 santigrat dereceye kadar ulaşır) ve karışım kaynama noktasına ulaşır. Böceğin vücudundan dışarı uzanan bir kanal, kaynayan karışımın çıkabileceği tek noktadır. Kanalın etrafındaki kaslar, karışımın tam olarak düşmanı odaklamasını sağlar. Ve böylece böcek, düşmanını zehirli bir kimyasal madde olan kinon ile haşlar.
Şimdi bu mükemmel sistemin nasıl işlediği üzerinde düşünelim. Dikkat edilirse, bu sistemin kusursuz bir biçimde işlemesi zorunludur. Çünkü eğer sistemde tek bir aksama olsa, ya patlama gerçekleşmeyecek ve böylece böcek düşmanı tarafından kolaylıkla öldürülecektir, ya da patlama böceğin kendi vücudunu havaya uçuracaktır. Eğer tek bir detay bile eksik olsa ya da vaktinde çalışmasa, sonuç böcek için ölümdür. Örneğin biriktirme odacığını patlama odacığından ayıran kas, tam vaktinde açılıp kapanmasa, ya sistem çalışmaz ya da böcek kendini haşlar.
2 yorum
bn hayvanları çok seviyorum.böle hayvanların ilginç özeelliklerini araştırmak öğrenmek bunun için hangi mesleği seçmeliyim.yüksek bir bölüm olmalı.
merhaba kaynağınızı öğrenebilir miyim?makale yazıyorum da bu konuda kaynak olarak sizi mi yoksa sizin aldığınız siteyi mi yazmalıyım bilemedim.ama sizin kaynak olarak aldığınız yeri merak ediyorum.