BHA (bütil hidroksianisol) ve BHT (bütil hidroksitoluen) katı ve sıvı yağları korumak ve bunların katılaşmasını önlemek için gıdalara sıklıkla eklenen fenolik bileşiklerdir.
Yağ içeren, gıda, kozmetik ve ambalaj ürünlerinin besin seviyesini, rengini, tadını ve kokusunu korumak için kullanılırlar. BHT aynı zamanda antioksidan olup besin takviyesi olarak da satılmaktadır.
Bu kimyasallar geniş bir ürün listesinde olmasına rağmen güvenilirlikleri ile ilgili endişeler vardır. Bunların kimyasal özelliklerini, nasıl çalıştıklarını ve kullanımlarının neden tartışmalı olduklarını inceleyelim.
BHA’nın Özellikleri
- BHA (bütil hidroksianisol), 3-tert-butil-4-hidroksianisol ve 2-tert-butil-4-hidroksianisol izomerlerinin karışımıdır. BOA, tert-butil-4-hidroksianisol, (1,1-dimetiletil)-4-metoksifenol, tert-butil-4-metoksifenol, antioksidan B ve çeşitli ticari isimlerle bilinir.
- Molekül formülü; C11H16O2
- Beyaz veya sarımsı mumsu yapıdadır.
- Hafif aromatik koku özelliğine sahiptir.
BHT’nin Özellikleri
- 3,5-di-tert-butil-4-hidroksitoluen, metil-di-tert-butil fenol; 2,6-di-tert-butil-para-kresol olarak da bilinir.
- Molekül formülü; C15H24O
- Beyaz toz yapıdadır.
Gıdaları Nasıl Korurlar ?
BHA ve BHT antioksidandır. Oksijen, katı veya sıvı yağlar yerine tercihen BHA veya BHT ile reaksiyona girerek onları bozulmaya karşı korur.
Oksitlenebilirliğe ek olarak, BHA ve BHT yağda çözünür. Her iki molekülde ferrik tuzlarla bağdaşmaz. Gıdaların korunmasına ek olarak kozmetik ve farmasötiklerdeki katı ve sıvı yağların korunmasında da kullanılırlar.
Hangi Gıdalar BHT ve BHA İçerir?
BHA, genellikle yağların sertleşmesini önlemek için kullanılır. Aynı zamanda köpürtücü maya ajanı olarak kullanılır. BHA’nın bulunduğu bazı gıdalar şunlardır; tereyağı, et, tahıl, sakız, unlu mamüller, atıştırmalık yiyeceklerde, kurutulmuş patates ve birada bulunur. Ayrıca hayvan yemi, gıda ambalajı, kozmetik, kauçuk ve petrol ürünlerinde de bulunur.
BHT, yağların oksidatif sertliğini önler. Gıda kokusunu, rengini ve tadını korumak için kullanılır. Ayrıca birçok ambalaj malzemesi BHT içerir. Tahıllar, katı ve sıvı yağ içeren yiyeceklere de eklenir.
BHT ve BHA Güvenli midir ?
Hem BHA hem BHT, ABD Gıda ve İlaç İdaresi’nin (FDA) gerektirdiği başvuru ve inceleme sürecinden geçmiştir. Bununla birlikte BHA ve BHT’yi mükemmel koruyucu yapan kimyasal içeriği sağlık etkileriyle ilişkilendirilmektedir.
Araştırmalar çelişkili sonuçların olduğunu göstermiştir. BHA ve BHT’nin oksidatif özellikleri ve/veya metabolitleri kanserojenliğe veya tümör oluşumuna neden olabilir, bununla birlikte aynı reaksiyonlar oksidatif stresle savaşabilir ve kanserojenlerin detoksifikasyonuna yardımcı olabilir.
Bazı çalışmalar düşük dozlar BHA’nın hücreler için toksik olduğunu gösterirken, daha yüksek dozlar koruyucu olabilirken, bazı çalışmalar ise tam tersi sonuçlar vermektedir.
Bazı insanların, BHA ve BHT’yi metabolizma etmekte zorlanabileceğinin sonucunda sağlık ve davranış değişiklikleri ile ilgili çalışmalar vardır. Bununla birlikte BHA ve BHT, antiviral ve antimikrobiyel aktivitelere sahiptir.
Herpes Simplex ve AIDS tedavisinde, BHT kullanımı ile ilgili çalışmalar devam etmektedir.
1 Yorum
Gıdalarda kullanılan koruyucular hem faydalı hem de bir yandan da zararlı. Ancak yinede kontrol altında tutulduğu sürece bir şekilde kullanılmak durumunda.
Faydalı yazınız için teşekkür ederim.