Kozmetik Biliminde Kimyasal Reaksiyonlar

Üniversitede çoğu kimya dersi kimyasal reaksiyonları oluşturmak üzere odaklanmaktadır. Bu zamana kadar kimyasal malzemeleri karıştırdığımız zaman hangi reaksiyonların meydana geldiğini, neler olduğunu anlamaya çalıştık.

Kozmetik bilimi  genellikle reaktif değildir!

Yani şaşırtıcı bulabilirsiniz ama kozmetik bilimi bunun tam tersini yapar. Kimyasal malzemeleri karıştırır ve hiçbir şey olmamasını umut eder. Bir kozmetik formülünde kimyasal reaksiyon gerçekleşmesi istenmeyen bir durumdur. Kozmetik formülünde meydana gelen kimyasal reaksiyonlar bir kararsızlık göstergesidir ve kozmetikçiler bunu önlemek için her şeyi yapar.

Anreaktif sistem yada diğer bir deyişle kararlı sistem oluşturma çabası, organik kimyadan hatırladığınız bütün kimyasal reaksiyonların bir zaman kaybı olup olmadığını merak etmenize neden olabilir. Ve eğer bir kozmetik formülasyoncusu olarak çalışmak istiyorsanız ”Kozmetik biliminde hiç kimyasal reaksiyon var mı?” diye merak edebilirsiniz.

Evet, var.

Reaktif kozmetik ürünleri 

Kozmetik endüstrisindeki çoğu kimyasal reaksiyon ham madde tedarikçilerinin laboratuvarlarında gerçekleşmesine rağmen, özellikle kimyasal tepkime gerçekleştirmesi için tasarlanmış bazı kozmetik ürünleri vardır. Bunlardan en yaygın olanları sıralayalım:

Saç kıvırcıklaştırıcı ürünler

Bu ürünler saçın şeklini kalıcı bir biçimde değiştirmek üzere tasarlanmıştır. Düz saçlı insanlar genellikle saçlarını biraz bukleli hale getirmek için bu kremleri kullanırlar. Böyle bir kremin formülünde tiyoglikolik asit gibi indirgeyici bir ajan bulunur ve bu madde sistin amino asitindeki di-sülfür bağları ile reaksiyona girerek saçın yapısında değişikliğe neden olur. Saç önce kıvırcık bir hal alır, ardından ürün saçın üzerine yerleşir. Saç zayıflamaya başlar ve gerçekleşen reaksiyonları durdurmak için suyla durulanır. Ürünlerde ayrıca di-sülfür bağlarını yeniden yapılandırmak için hidrojen peroksit gibi nötralize edici bir kimyasalda bulunur.

Saç düzleştirici ürünler

Adı üzerinde bu ürünler saç kıvırcıklaştırıcı ürünlerin tam zıttını gerçekleştirir. Kıvırcık saçları kalıcı olarak düz hale getirir. Metod ise benzerdir. Saçın kimyasal yapısı bozulur, yeniden şekillenir ardından yeni biçiminde saçın protein bağları yeniden yapılır. Bazen amonyum tiyoglikolat kullanılır ancak daha çok sodyum hidroksit veya lityum hidroksit tercih edilir. Bu bileşikler saçtaki di-sülfür bağlarını kırar ve nötralizasyon adımı reaksiyonu durdurur.

Bu saçlar için en zararlı kimyasal işlemdir.

Saç ağartıcı ürünler

Saç ağartma esmerleri sarışına çevirme sürecidir. Gerçekten dünyada bu kadar çok sarışın olduğunu düşünmediniz değil mi? Saç ağartma, melanin (saça rengini veren madde) ve hidrojen peroksit arasında gerçekleşen kimyasal bir reaksiyondur.

Saç boyaları

Saç boyama; saçın ağartma işleminin biraz daha karmaşık versiyonudur. Saçın doğal rengini bozmak için hidrojen peroksit kullanılır ve sonrasında peroksit boya monomerleri ile bir polimerik reaksiyonda yükseltgenir. Boya saçın içinde polimerleştiği zaman kolayca gözükecek kadar büyük bir renk molekülü oluşturur.

Bronzlaştırıcılar

Bu ürünler açık tenli insanlara bronzlaşmış bir görünüm vermek için tasarlanmıştır. Ürünlerin bileşimindeki etken madde dihidroksiaseton ya da DHA olarak adlandırılan maddedir. Bu madde Maillard reaksiyonu ile stratum corneum (keratinli tabaka)da bulunan proteinlerle reaksiyona girer ve kahverengi (hatta bazen turuncumsu) renk verir. Bütün basamaklar başarılı olarak tamamlanmasa dahi temelde DHA cilt proteini ile temas ettiği zaman pyruvaldehide dönüşür daha sonra ciltteki arjinin, lisin ve sistein amino asitleriyle melanoidin olarak adlandırılan kahverengi/sarımsı pigmentlere dönüşür.

Tüy dökücü ürünler

İnsanlara istenmeyen tüylerini dökme konusunda yardımcı olan ürünlerdir. Bu tarz kozmetik ürünlerinde birincil etken madde tiyoglikolik asitin bazı çeşitleridir. Bu asit tüydeki sistin amino asidi ile reaksiyona girer ve di-sülfür bağlarını kırar. Sonrasında tüyler silinip temizlenecek kadar zayıf bir hale indirgenir. NOT: Saç kıvırcıklaştırma işlemindeki reaksiyonla aynıdır.

Kimyasal reaksiyonlar çoğu kozmetikte birincil odak noktası değildir, ancak yine de gördüğünüz üzere birkaç reaksiyon mevcut, bu yüzden üzülmeyin. Organik kimyadaki reaksiyonları ezberlemek tamamıyla bir zaman kaybı değil.