Marka belirtmemize gerek yok ama hepimiz sık sık birçok üründe “Paraben içermez” ,”Paraben Free” veya “Formaldehit içermez” benzeri iddialarını görüyorsunuzdur. Bu maddeler kozmetik ürünlerinin yapılarında bulunan koruyucu bileşenlerdir. Ki bu durumda markalar paraben veya formaldehit kullanmadıklarını söylüyorlar ama mutlaka başka koruyucu bileşenler kullanıyorlardır.
Kozmetik sektöründe en çok kullanılan koruyuculara değinmeden önce bu koruyucular neden kullanılır, paraben veya formaldehit neden artık kullanılmıyor kısaca bahsedelim.
Kozmetik ürünlerdeki mikroorganizma kontaminasyonu* tüketici sağlığı açısından önemli risk oluşturmaktadır. Mikrobiyal üremeyi önlemek amacıyla ürünlere koruyucu olarak bilinen farklı kimyasal yapıda bazı maddeler eklenir. Koruyucu maddeler ayrıca ürünün kimyasal olarak bozunmasını önlemek amacı ile de kullanılırlar.
*Kontaminasyon : Bir mikrobun, hastalığın ya da bir bakteri veya virüsün diğer bir canlıya bulaşması.
Parabenler, ilaç ve kozmetik sektöründe en çok tercih edilen koruyucudur. Koruyucu madde olarak yüksek etkisi, düşük maliyeti ve doğal seçeneklerden greyfurt tohum özünün etkisizliği parabenin uzun bir süredir yaygınca kullanılmasının nedenleridir. Genel olarak toksik veya mutajenik etkilerinin olmadığı bilinen parabenlerin; son zamanlarda yapılan araştırmalar sonucu östrojenik özelliklerinin olduğu, bazı durumlarda alerjik hastalıklara neden olabildiği belirlenmiştir. Ayrıca kesin olarak kanser ile ilişkisi kurulamasa da meme kanseri olan hastaların tümör dokularında parabene rastlanması, meme kanseri ile ilişkili olabileceğini düşündürmektedir.
Doğal antimikrobik koruyucular arasında, hem geniş spektruma sahip hem de suda çözünen tek madde formaldehit’tir. Ancak keskin kokusu ve düşük kararlılığı kullanımını sınırlamaktadır. Ancak yine kozmetik ürünlerindeki zararlı etkilerinden dolayı serbest formaldehit kullanımı azaltılırken, yerine formaldehit salanlar kullanılmaya başlamıştır.
Bazı firmalarda daha farklı koruyucu ürünler geliştirmeye çalışmaktadır. 2010 verilerine göre en çok kullanılan koruyucuları; en çok kullanılandan daha az kullanılana göre sıralıyoruz:
Not! Daha güncel verilere ulaştığımız zaman listeyi güncelleyeceğiz. Bu konuda bilgi sahibi iseniz yorum bırakabilir veya bize mail atabilirsiniz.
- Metilparaben
- Propilparaben
- Fenoksietanol
- Bütilparaben
- Etilparaben
- İzobutilparaben
- MIT (metilizotiazolinon)
- CMIT / MIT (klorometilizotiazolinon)
- DMDM Hidantoin
- İmidazolidin üre
Bu sıralamaya göre parabenin yerini alıcak bir numaralı koruyucu fenoksietanol gibi görünüyor. Fenoksietanol kullanımı bu şekilde artmaya devam ederse önümüzdeki yıllarda deyim yerindeyse parabenin kökünü kazıyabilir. Ancak bu şuanda çok da mümkün gözükmüyor çünkü fenoksietanol parabenler kadar etkili değil.
Kaynak 1 : chemistscorner.com
Kaynak 2: ankemdernegi.org
