CHCl3 formülü ile kloroform renksiz bir sıvıdır. Oldukça uçucudur ama su içinde düşük çözünürlüğe sahiptir. Bu hoş kokulu bileşik, aynı zamanda klorometan olarak da bilinir; hafif tehlikeli olarak kabul edilir. Öksürük şurupları, diş macunları ve diğer temizlik ve ilaç ürünlerinde tercih edilen yaygın bir bileşiktir. Ama kloroform kullanımı, doğrudan tüketici tarafından kullanılan ürünlerde gittikçe azalmaktadır.
İlk keşfedildiği zamanlar, eterden 5 kat daha fazla etkili olduğu için diş hekimleri ve cerrahlar tarafından anestezik olarak kullanılmıştır. Ancak kloroformun öldürücü dozu ile uyuşturucu dozu arasındaki çok ufak miktar farkı ve görülen yan etkiler ve kullanım zorluğu sebebiyle artık günümüzde anestezik olarak kullanılmamaktadır.
Yine de, bu günlerde kloroformun düşük seviyelerine maruz kalınmasını önlemek neredeyse imkansız, özellikle suyun temizlenme sürecinde kullanılan kimyasalların bir sonucu olarak ortaya çıktığı ve kullandığımız sularda çok çok az miktarlarda da olsa bulunabildiği için. Bu durumda, kloroform ham su kaynağındaki suyun klorlanması sonucu olarak da meydana gelebilir. Az miktarda da olsa kloroform sular için tehlikelidir.
İnsanlar sadece oral yolla kloroform bulaşmış yiyecekleri veya suyu içerek kloroforma maruz kalmazlar. Bunun dışında dermal temas ile veya havayı solumakla da geçebilir.
Kloroforma uzun süreli maruz kalma hepatit ve sarılık dahil karaciğer hastalıklarına neden olabilir. Endişe vericidir ki, böbrek ve karaciğer tümörlerinin yaşama şansını artırarak bazı hayvanlarda kanserojen etkiler göstermiştir.
Kloroformun Etkileri
- Akut etkileri: Düşük miktarlarda maruz kalındığında kloroform; baş dönmesi, yorgunluk ve baş ağrılarına neden olabilir. Diğer etkileri; solunum oranındaki değişim, bulantı ve kusma gibi gastrointestinal sorunlar ve karaciğer ve böbrekteki etkileridir. Yüksek konsantrasyona maruz kalındığında semptomlar hızla bozulur ve hatta kalp durması nedeniyle öldürücü olabilir.
- Kronik etkiler: Düşük seviyede kloroforma uzun süre maruz kalmak depresyon ve sinirlilik belirtileri yanında hepatit ve sarılığa da sebep olabilir.
- Üreme etkileri: İnsanlarda, düşük doğum oranı ve kloroform arasında potansiyel bir ilişki olduğu iddaası mevcut ama bu konuda yeterli bilgi henüz yok. Ancak, yapılan çalışmalar hayvanlar üzerinde, kloroformun, malformasyon ve cenin miktarında azalmayı içeren güçlü bir etkisi olduğunu gösteriyor. Erkeklerde, kloroforma maruz kalmak, anormal bir sperm artışına neden olmaktadır.
- Kanser riski: Bazı epidemiyolojik çalışmalar ile kloroforma maruz kalmak ile rektum, kalın bağırsak ve mesane kanseri arasında bir bağlantı olduğu öneriliyor ancak bu konuda daha fazla araştırma ve bilgiye ihtiyaç var. Günümüzde, düşük miktarlarda kloroforma maruz kalmanın, hücre ölümüne sebep olan kansere neden olmadığı kabul ediliyor. Hayvanlarda ise, kloroforma maruz kalmanın böbrek ve karaciğer tümörlerinde net bir artışa neden olduğu , yapılan çalışmalar ile net bir şekilde onaylanmıştır.
Kaynak : thechemicalblog.co.uk
