Kimyasal Reaksiyon Türleri

Bir kimyasal reaksiyonu kısaca bir veya birkaç saf maddenin belli koşullarda değişime uğrayarak başka madde veya maddelere dönüşmesi olarak tanımlayabiliriz.  Kimyasal reaksiyonlar kimyasal bağların oluşumuna ve/veya kırılmasına yol açan elektron hareketleriyle ilişkilidir. Çok çeşitli kimyasal reaksiyon türü bulunmaktadır ve bunları sınıflandırmanın birden fazla yolu vardır. Bu konuda sizlere yaygın reaksiyon türlerini tanıtmak istiyoruz.

  • Sentez (Birleşme) reaksiyonları

Bu reaksiyonlarda, iki veya daha fazla element veya bileşik bir araya gelerek, yeni bileşik oluştururlar. Bu reaksiyonlar için genel denklem aşağıdaki gibidir:

A + B → AB

Demir (II) sülfit oluşturmak için demir ile sülfürün birleşmesi sentez reaksiyonlarına bir örnek olarak verilebilir.

Tepkime1

  • Kimyasal Ayrışma (Analiz) reaksiyonları

Bu reaksiyonlarda, sentez reaksiyonlarının tersine bir bileşik yeni bileşikler ve/veya elementlere ayrışır. Bu tür reaksiyonlar, tepkenin kararsız bir bileşik olduğu veya ısı, ışık, elektroliz gibi enerjiler ile kimyasal bağların kırıldığı durumlarda gerçekleşirler.

Genel reaksiyon denklemi aşağıdaki gibidir:

AB → A + B

Suyun elektrolize uğrayarak oksijen ve hidrojen gazına ayrışması bu tür reaksiyonlara örnek olarak verilebilir:

Tep2

  • Sübstitüsyon (Tekli Yer değiştirme) reaksiyonları

Bu tür reaksiyonlarda, bir bileşikteki elementin başka bir elementle yer değiştirmesi gerçekleşir. Genel reaksiyon denklemi şöyledir:

A + BC → AC + B

Çinko elementinin hidroklorik asitle karıştırılması sübstitüsyon reaksiyonlarına örnek olarak verilebilir. Çinko elementi hidrojen iyonlarıyla yer değiştirir:

Tep3

  • Karşılıklı (Çiftli) yer değiştirme (Metatez) reaksiyonları

Bu tür reaksiyonlarda ise iki bileşiğin bağlarının veya iyonlarının farklı bileşikler oluşturmak üzere karşılıklı olarak yer değiştirmesidir. Genel denklem şu şekilde ifade edilir:

AB + CD  → AD + CB

Bu tür tepkimelere de örnek olarak sodyum klorür ile gümüş nitrat’ın reaksiyonunu verebiliriz. Ürün olarak sodyum nitrat ve gümüş klorür elde ederiz:

Tep4

  • Asit-Baz reaksiyonları

Karşılıklı yer değiştirme reaksiyonlarının bir tipi olan asit baz reaksiyonları bir asit ve bir baz arasında gerçekleşir. Asit reaktantından gelen Hidronyum iyonları ile Baz reaktantından gelen Hidroksil iyonlarının su ve iyonik bir tuz oluşturmasından meydana gelir:

HA + BOH → H2O + BA

Hidrobromik asit (HBr) ile sodyum hidroksit reaksiyonu bir asit-baz reaksiyonudur:

Tep5

  • Yükseltgenme-İndirgenme (Redoks) reaksiyonları

Redoks reaksiyonlarında atomların yükseltgenme sayıları değişir. Redoks reaksiyonları kimyasal türler arasındaki elektron transferlerinden kaynaklanır.

Magnezyum metalinin bakır iyonları içeren bir bileşikle reaksiyonu redoks reaksiyonlarına örnek olabilir:

Tep6

  • Yanma reaksiyonları

Yanma reaksiyonları bir redoks reaksiyonu türüdür ve yanıcı bir maddenin yükseltgenmiş ürünler ve ısı üretmek amacıyla yükseltgeyici (yakıcı) bir madde ile reaksiyonudur. Bir yanma reaksiyonunda genellikle oksijen ve bir başka molekül reaksiyona girerek karbondioksit ve su oluşur. Naftalinin yanmasını örnek olarak verebiliriz:

Tep7

  • İzomerizasyon reaksiyonları

Bu tür reaksiyonlarda, bir bileşiğin yapısal dizilişi değişir ancak net atomik bileşimi aynı kalır.

  • Hidroliz reaksiyonları

Bir reaktantı su bileşiği olan ayrışma reaksiyonlarının bir türüdür. Genel denklemi şu şekildedir:

AB + H2O → AH + BOH

Sizce faydalı mıydı?

Değerlendirme: 3.5 / 5. Oylayan: 2

6 Yorumlar

  • 9. sınıf öğrencisi

    14 Nisan 2015 - 22:37

    Verdiğiniz bilgiler diğer sitelere göre daha anlaşılırdı. Kimya performans ödevimi anlatabileceğim bir seviyede yazdığınız için teşekkürler

  • Avatar photo

    Oğuzhan Eker

    14 Nisan 2015 - 23:06

    Bugün duyduğumuz en güzel şey bu oldu. Asıl biz teşekkür ederiz. 🙂

  • Yigit

    11 Ekim 2016 - 15:15

    Paylasim icin tesekkurler

  • ŞÜKRÜ

    15 Mart 2017 - 09:27

    MERHABA BİZ KER 828 KODLU BİR EPOXY KULLANIYORUZ VE SORUNUMUZ KUM TANELERİ ŞEKLİNDE KÖPÜKLER OLUŞUYOR BUNLARDAN NASIL KURTULABİLİRİZ?YARDIMCI OLURSANIZ SEVİNİRİM TEŞEKKÜRLER.

  • SAMİMİPenguen

    27 Nisan 2017 - 17:55

    işe yarar

  • EMİN

    7 Kasım 2020 - 15:14

    10.CU SINIFA GİDİYORUM ÖDEVİM KİMYASAL TEPKİME TÜRLERİNİ ARAŞTIRMAK BUNLARI YAZSAM UYGUN OLUR MU?

Yorum YapYigit İptal Et