Asetik Asit Kullanım Alanları

Acetic-Acid-268x300CH3COOH kimyasal formülü ile asetik asit yaygın olarak kullanılan organik bir asittir. Asetik asit ile ilgili en dikkat çekici şeylerden biri, sirkeye ekşi tadını ve keskin kokusunu vermesidir. Aslında, sirke asetik asitin yaklaşık %4 – %5’lik seyreltik formudur.

Asetik asit geniş bir kullanım yelpazesine sahiptir:

  • Birçok kimyasal bileşiğin üretiminde ham madde olarak kullanılır. En önemli kullanımı vinil asetat üretimidir ve bundan elde edilen polivinil asetat tahta tutkalı olarak kullanılır. Bunu asetik anhidrit, asetik ester, sodyum asetat (tekstil endüstrisi ve gıda koruyucusu), bakır asetat (pigment ve fungisit olarak kullanılır), alüminyum ve demir asetat (boyalar için renk verici olarak kullanılır) üretimi izler.
  • Asetik asit mükemmel bir polar çözücüdür. PET plastiklerin üretimininde kullanılan tereftalik asit üretiminde asetik asit çözücü olarak kullanılır.
  • Fotoğraf filmi yapımında kullanılan bir asetilasyon ajanı olan asetik anhidrit (selüloz asetatın ham maddesidir) üretiminde kullanılır. Ayrıca asetik anhidrit, aspirin ve diğer bazı bileşiklerin üretiminde kullanılmaktadır.
  • Kauçuk imalatında koagülatör olarak kullanılır.
  • Tekstil endüstrisinde sentetik elyaf imalatında kullanılır.
  • Seyreltilmiş hali, günlük yaşamda kullandığımız sirkede bulunur. Seyreltik asetik asit (sirke) çaydanlıkların kireçten arındırılmasında, cam ve diğer parlak yüzeylerdeki madenî birikmeleri temizlemekte kullanılabilir.
  • Sirke içerdiği asetik asit ile gıdaların bozulmasına neden olacak çoğu mikroorganizmanın büyümesini engeller. Bu yüzden turşu kurmada sebzelerin ömrünü uzatmak için kullanılır.
  • Gıda sanayisinde tampon özelliğinden dolayı E260 adıyla bir katkı maddesi olarak kullanılır.
  • Ekmekte ve diğer fırınlanmış ürünlerde koruyucu olarak asetik asidin kullanımına izin verilmektedir. Ancak yeterli antimikrobiyal etki için gerekli olan miktar üründe istenilmeyen bir tat oluşturabilmektedir. Maya ve bakterilere karşı küflere olduğundan daha etkilidir. Asetik asit ancak pH: 3,5’ta ekmek küfü Aspergillus niger ve Rhizopus nigricans’ı inhibe etmektedir.
  • Asetik asit ketçap, mayonez ve turşu gibi asitlik ve karakteristik lezzetin istendiği gıdalarda hem lezzet katmak hem de koruyucu etkisinden yararlanmak amacıyla kullanılmaktadır.
İlginizi Çekebilir!  Kalsiyum Hidroksit Hakkında Ne Biliyorsunuz?

Asetik asit seyreltik de olsa derişik de olsa kullanıcılar için zararlı olma potansiyeli içeren bir kimyasaldır. Asetik asit, % 25 lik konsantrasyonun üzerinde deride yanma, gözlerde kalıcı zarara yol açacak ölçüde tahriş edicidir. Ayrıca sindirim siteminde ciddi zararlara yol açabilir ve kan asiditesinde ölümcül değişimler yaratabilir. 39˚C üzeri sıcaklıklarda parlayabilme ve havayla patlayıcı karışımlar oluşturabilme özelliği vardır. Dolayısıyla çok dikkatli depolanmalı ve kullanılmalıdır.

Asetik asiti tedarik ettiğiniz şirketlerden ürünle ilgili Malzeme Güvenlik Bilgi Formunu ( MSDS – Material Safety Data Sheets) isteyin ve çalışmaya başlamadan önce mutlaka okuyun.

Asetik asite ait örnek bir Malzeme Güvenlik Bilgi Formunu hemen aşağıda görebilirsiniz.

[gview file=”https://kimyaca.com/wp-content/uploads/2014/05/asetik_asit_msds.pdf”]

Eğer isterseniz buradan da asetik asite ait ingilizce bir MSDS bulabilirsiniz.

Kaynaklar:

1) thechemicalblog.co.uk

2) wikipedia

3) asetikasit.net

4) hammaddefiyatlari.com

Sizce faydalı mıydı?

Değerlendirme: 4.5 / 5. Oylayan: 2

Yorum Yap