Alaşımlar – I

Genel Tanım

İlk alaşım olan Bronz (bakır ve kalay karışımı), İ.Ö. 3000’e doğru bulunmuştur. Günümüzde metal eşyaların çoğu sayıları binleri bulan değişik alaşımlardan yapılır. Alaşım en az biri metal olmak koşuluyla iki ya da daha çok elementin birleşmesinden oluşan bir maddedir. Ancak, hiçbir metal yüzde yüz saf hale getirilemediğinden bu tanım çok geniştir ve alaşım terimi, genellikle bir araya getirilmiş değişmez orandaki metaller için kullanılır.

Alaşım, saf metallerden daha değerlidir. Çünkü karışımlar çok çeşitli olabilir. Bunun yanı sıra özel amaçlar için sağlamlık, elektriksel iletkenlik, ısı ve korozyona (aşınmaya) direnç gibi değişik özelliklere ağırlık verilebilir. Bazı saf metallerin yararlı özellikleri vardır ama genel endüstri işlemleri için gerekli nitelikleri taşımaları enderdir. Örneğin bakır, elektriği iyi iletir ama son derece yumuşaktır. Herhangi bir metale öteki elementlerden küçük bir miktar katmakla, söz konusu metale kendine özgü yararlı niteliklerin yanı sıra, mekanik özellikler de kazandırılır.

Ductile_Iron
Bir alaşım olan mikroyapıda gösterilmiş yumuşak demir.

Alaşım yapımı

Bir araya getirilecek elementlerin sayısı ve oranları, alaşım yapımını karmaşık hale getirebilir. En yalın teknik, metalleri istenen oranlarda bir arada eritmektir. Ancak bu her zaman olası değildir. Elementlerin erime noktaları birbirinden çok farklı olduğundan daha düşük erime noktalı bileşen fazla miktarda buharlaşmaya başlar. Söz gelimi bakır, 1084 0C ‘ta erir; çinko 419 0C’ta erir, 907 0C’ta kaynamaya başlar. Pirinç yapılırken eğer bakır ve çinko birlikte 1084 0C’a ısıtılırsa her ikisi de erir ama çinko, bakırın erimesinden çok önce kaynamaya ve buharlaşmaya başlamıştır.

Bu nedenle pirinç yapımında bakır, eriyinceye kadar ısıtılır ve daha sonra katı çinko eklenir. Çinko, sıvı bakır içinde kolayca ve fazla buharlaşma olmadan erir. Ancak çok yüksek sıcaklıklarda biraz çinko yitimi olacağından, karışıma gerekli çinko miktarından biraz fazlası katılmalıdır.

İlginizi Çekebilir!  Berilyumun Kullanım Alanları

10996963776_9abdc5947c_hErime noktaları çok farklı olan elementlerin karıştırılmasında kullanılan bir başka yöntem de önce bir ana alaşım hazırlamaktır. Söz gelimi, eğer bir alaşım %5, 1000 0C’ta eriyen A metali ve %95, 450 0C’ta eriyen B metali içerirse, 5 kg erimiş metale 95 kg katı metal katılması zor olacaktır. Bunun için, iki metal %50 oranında karıştırılarak bir ana alaşım yapılır. Daha sonra geri kalan miktarlar, bu ana alaşımdan alınan küçük oranlarda eritilir.

Sizce faydalı mıydı?

Değerlendirme: 1.5 / 5. Oylayan: 2

Yorum Yap